Τα κυριότερα σημεία της νέας ΚΑΠ.

Τα κυριότερα σημεία της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περίοδο 2014 – 2020, παρουσίασε σε εκδήλωση στην Βέροια ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και μέλος της Επιτροπής Γεωργίας Γιώργος Παπαστάμκος. Την ενημερωτική ημερίδα συνδιοργάνωσαν οι Την Ημερίδα ο Δήμος Βεροίας, το Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης του ΑΠΘ, ο Σύλλογος Γεωπόνων Νομού Ημαθίας και η Ένωση Νέων Αγροτών Νομού Ημαθίας. Εκτός από τον κ. Παπαστάμκο, ομιλητές ήταν οι ευρωβουλευτές Σπύρος Δανέλλης, Γιώργος Τούσας, Μιχάλης Τρεμόπουλος και ο βουλευτής του ΛΑΟΣ Αστέριος Ροντούλης. Ας δούμε τα κυριότερα σημεία της νέας ΚΑΠ, όπως την παρουσίασε ο κ. Παπαστάμκος. 

Δημοσιονομική πλαισίωση

• H Επιτροπή εισηγείται 'πάγωμα' ως προς τον προϋπολογισμό της ΚΑΠ στο πλαίσιο των προτάσεών της για τις Πολυετείς Δημοσιονομικές Προοπτικές 2014-2020 (386,9 δισ. ευρώ).
• Η Επιτροπής Γεωργίας του ΕΚ ζητεί οι πόροι της ΚΑΠ τουλάχιστον να διατηρηθούν στo επίπεδο του 2013, έναντι των έντονων πιέσεων που ασκούνται για περαιτέρω μεταφορά πόρων για τη χρηματοδότηση άλλων πολιτικών της ΕΕ.Τάσσομαι υπέρ μίας ισχυρής ΚΑΠ και ενός πολυλειτουργικού γεωργικού τομέα, που συμβάλλει στην παραγωγή δημοσίων αγαθών υπέρ του κοινωνικού συνόλου.
• Ως προς την κατανομή των πόρων της ΚΑΠ στα επιμέρους κράτη μέλη, η Κομισιόν  επιλέγει μία πραγματιστική προσέγγιση και όχι την ανα-κατανομή βάσει αντικειμενικών κριτηρίων. Εισηγείται σύγκλιση μέσω αναλογικής μείωσης για όλα κράτη μέλη με επίπεδο αμέσων ενισχύσεων άνω του μέσου όρου ΕΕ, μεταξύ των οποίων και η Ελλάς. Στον δημοσιονομικό φάκελο αμέσων ενισχύσεων για την Ελλάδα προκύπτει σταδιακή μείωση από 2.217,0 εκατ. ευρώ το 2013 σε 2.015,0 εκατ. ευρώ το 2019 (-9,1%). Ασκούνται έντονες πιέσεις -εκ μέρους κρατών μελών με χαμηλό μ.ο. ενισχύσεων- για ριζικότερη ανακατανομή.
• Στον δεύτερο πυλώνα (Ανάπτυξη της Υπαίθρου) η ανα-κατανομή των πόρων θα γίνει επί τη βάσει α) αντικειμενικών κριτηρίων, τα οποία θα συνδέονται με τους στόχους της πολιτικής ανάπτυξης της υπαίθρου, καθώς και β) της τρέχουσας κατανομής.

Νέο καθεστώς αμέσων ενισχύσεων

Μία ιδιαιτέρως σημαντική διάσταση, η οποία έχει αναδειχθεί στο πλαίσιο της αναθεώρησης της ΚΑΠ, είναι η καλύτερηστόχευση των αμέσων ενισχύσεων, προς εξυπηρέτηση της οποίας αποσκοπούν προτάσεις, όπως η εγκατάλειψη του 'ιστορικού' μοντέλου, η καταβολή ενισχύσεων μόνον σε 'ενεργούς' γεωργούς, η υποχρεωτική στήριξη των νέων γεωργών, η θέσπιση προοδευτικής μείωσης έως και 'οροφής' στις πληρωμές ανά δικαιούχο, η θέσπιση ειδικού καθεστώτος για τους μικρούς γεωργούς.

Ειδικότερα, προβλέπεται:

• Αντικατάσταση του 'ιστορικού' από το περιφερειακό μοντέλο. Ως περιφέρεια μπορεί να ορίζεται το σύνολο της επικράτειας ενός κράτους μέλους ή επιμέρους εδαφικές ενότητες, βάσει αντικειμενικών κριτηρίων (αγρονομικών/οικονομικών ή διοικητικών). Επί τη βάσει αντικειμενικών κριτηρίων θα γίνει και η κατανομή του εθνικού δημοσιονομικού φακέλου μεταξύ των επιμέρους περιφερειών.
• H διάρθρωση του συστήματος των αμέσων ενισχύσεων θα περιλαμβάνει την καλούμενη βασική ενίσχυση, καθώς και πρόσθετες ενισχύσεις:  
  • Η 'βασική ενίσχυση' θα συνίσταται σε στρεμματική ενίσχυση, με ενιαία αξία δικαιωμάτων (άμεσα ή εντός 5ετίας)  σε επίπεδο κράτους μέλους ή περιφέρειας.
  • Ενεργοποίηση δικαιωμάτων υπό το νέο καθεστώς: α) δήλωση των 'επιλεξίμων εκταρίων', και β) υπό την προϋπόθεση ότι ο γεωργός είχε ενεργοποιήσει τουλάχιστον ένα δικαίωμα ενίσχυσης κατά το 2011 (ή κατ' εξαίρεση, εφόσον παρήγαγε αποκλειστικά οπωροκηπευτικά και/ή καλλιεργούσαν αποκλειστικά αμπελώνες).
  • Ενεργός γεωργός: το καταβλητέο ετήσιο ποσό των αμέσων ενισχύσεων  θα πρέπει να υπερβαίνει το 5% των συνολικών εισοδημάτων που απέκτησε από μη γεωργικές δραστηριότητες.
  • Πρόσθετες ενισχύσεις για τους γεωργούς που θα εφαρμόζουν γεωργικές πρακτικές επωφελείς για το κλίμα και το περιβάλλον (30% του ετήσιου εθνικού φακέλου), τους νέους γεωργούς (2%) και για τους γεωργούς σεπεριοχές με φυσικά μειονεκτήματα (5%).
  • Δυνατότητα τήρησης ορισμένων συνδεδεμένων ενισχύσεων.
  • Απλοποιημένο σύστημα υπέρ των μικρών γεωργών.

Οικολογική διάσταση της ΚΑΠ

• Υποχρεωτική τήρηση των απαιτήσεων 'πολλαπλής συμμόρφωσης' (13 'Κανονιστικές απαιτήσεις διαχείρισης' -μεταξύ των οποίων και η Οδηγία για την προστασία των υδάτων από τη νιτρορύπανση- και 8 πρότυπα για την 'Καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση'.    
• Υποχρεωτική, επιπλέον, υιοθέτηση πρακτικών επωφελών για το κλίμα και το περιβάλλον: α) διαφοροποίηση  καλλιεργειών, β) μόνιμοι λειμώνες (διατήρησή τους) και γ) περιοχή οικολογικής εστίασης (7% των επιλεξίμων εκταρίων).Αυτοδικαίως δικαιούχοι της εν λόγω ενίσχυσης θα είναι οι γεωργοί, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του ευρωπαϊκού ρυθμιστικού πλαισίου, των οποίων οι εκμεταλλεύσεις βρίσκονται ολικώς ή μερικώς σε περιοχές 'Natura 2000', και οι παραγωγοί βιολογικών προϊόντων. Επεξεργαζόμεθα τις προτάσεις της Κομισιόν στο πλαίσιο της Επιτροπής Γεωργίας του ΕΚ, ενώ από κοινού με συναδέλφους από άλλα μεσογειακά κράτη μέλη εξετάζουμε τις κατάλληλες φιλοπεριβαλλοντικές γεωργικές πρακτικές που ανταποκρίνονται στις ιδιαιτερότητες του νότου της ΕΕ λ.χ. ως προς τις μόνιμες καλλιέργειες, όπως οπωρώνες, ελαιώνες, αμπελώνες.

• Η ένταξη του μέτρου των αγροπεριβαλλοντικών ενισχύσεων στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης (β’ πυλώνας) των κρατών μελών είναι υποχρεωτική. 
• Το Περιβάλλον και η Κλιματική Αλλαγή διαπερνούν οριζοντίως όλες τις επιμέρους δράσεις. 

Ανάπτυξη της Υπαίθρου

• Διατηρούνται οι στρατηγικοί στόχοι της πολιτικής της Ανάπτυξης της Υπαίθρου, ως προς α) την ανταγωνιστικότητα του γεωργικού τομέα, β) τη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων και τη δράση για το κλίμα, καθώς και γ) τηνισόρροπη εδαφική ανάπτυξη των περιοχών της υπαίθρου. Ορίζονται έξι προτεραιότητες σε επίπεδο ΕΕ, εις αντικατάσταση των ισχυόντων 3 αξόνων.
• To Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας θα λειτουργούν υπό Κοινό Στρατηγικό Πλαίσιο σε επίπεδο ΕΕ, το οποίο θα εφαρμόζεται σε εθνικό επίπεδο μέσω Εταιρικών Συμβάσεων που θα συνάπτει η Κομισιόν με τα επιμέρους κράτη μέλη.
• Εκ των προτέρων καθορισμός μετρήσιμων στόχων και δεικτών αποτελεσματικότητας στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης των κρατών μελών. Πέραν των όποιων ενστάσεων ως προς το πρόσθετο διοικητικό άχθος, η νέα αυτή προσέγγιση αποτελεί πρόκληση για ορθολογικότερη αξιοποίηση των πόρων με πραγματικούς αναπτυξιακούς όρους για την Ελλάδα της υπαίθρου.
• Κάθε κράτος μέλος θα υποβάλει είτε ενιαίο εθνικό πρόγραμμα είτε επιμέρους περιφερειακά προγράμματα. Επίσης, παρέχεται δυνατότητα συμπερίληψης στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης και θεματικών υποπρογραμμάτωνσχετικά με: α) τους νέους γεωργούς, β) τις μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις, γ) τις ορεινές περιοχές, δ) τις βραχείες αλυσίδες εφοδιασμού.
• Ο κατάλογος των επιμέρους μέτρων επανεξετάσθηκε και περιλαμβάνει πλέον 26 μέτρα (έναντι των 40 ισχυόντων).

Μεταξύ αυτών:

• Μεταφορά γνώσης και συμβουλευτικές υπηρεσίες υπέρ των γεωργών και των γεωργικών Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων.
• 'Συνεργασία' μεταξύ των γεωργών και άλλων παραγόντων της αλυσίδας τροφίμων για δράσεις όπως η οριζόντια και κάθετη συνεργασία μεταξύ φορέων της αλυσίδας, η ανάπτυξη νέων προϊόντων, βραχειών αλυσίδων διανομής, η παραγωγή βιομάζας, οι συλλογικές προσεγγίσεις περιβαλλοντικών έργων.
• Ενίσχυση εκκίνησης επιχείρησης για νέους γεωργούς και για μικρές εκμεταλλεύσεις, καθώς και υψηλότερο ποσοστό ενίσχυσης για 'Επενδύσεις' σε νέους γεωργούς, για συλλογικές επενδύσεις και επενδύσεις σε περιοχές με σημαντικά φυσικά μειονεκτήματα.
• Στήριξη της βιολογικής γεωργίας, καθώς και νέων συμμετοχών των παραγωγών σε συστήματα ποιότητος γεωργικών προϊόντων/ τροφίμων.
• 5% της συνολικής συνεισφοράς του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) υποχρεωτικά υπέρ του προγράμματος Leader.
• Εισάγεται η "Ευρωπαϊκή Σύμπραξη Καινοτομίας" για την παραγωγικότητα και τη βιωσιμότητα της γεωργίας, η οποία θα υλοποιείται μέσω επιχειρησιακών ομάδων, απαρτιζομένων από παραγωγούς, ερευνητές, επιχειρήσεις και άλλους δρώντες.

Μέτρα διαχείρισης της αγοράς και ασφάλισης κινδύνου

Στις προτάσεις περιλαμβάνονται:

• διατήρηση των μέτρων της δημόσιας παρέμβασης και της ιδιωτικής αποθεματοποίησης,
• στήριξη για την ασφάλιση της παραγωγής (β' πυλώνας),
• νέο εργαλείο σταθεροποίησης εισοδήματος (β' πυλώνας),
• δυνατότητα λήψης εκτάκτων μέτρων κατά της διατάραξης της αγοράς και  στήριξης της αγοράς σε περιπτώσεις κλονισμού της εμπιστοσύνης των καταναλωτών,
• δημιουργείται αποθεματικό έκτακτης ανάγκης  για τη διαχείριση κρίσεων σε όλους τους γεωργικούς τομείς (500 εκατ. ευρώ κατ'έτος μόνον).

Τέλος, μείζον ζήτημα συνιστά η ενίσχυση της διαπραγματευτικής θέσης των παραγωγών στο πλαίσιο της εφοδιαστικής αλυσίδας, όπως επιχειρείται επί του παρόντος στον γαλακτοκομικό τομέα μέσω της νομοθετικής ρύθμισης των συμβατικών σχέσεων. Απαραίτητη προϋπόθεση η ενίσχυση των οργανώσεων παραγωγών. Σημειωτέον ότι στο πλαίσιο του Κανονισμού της ενιαίας ΚΟΑ επεκτείνεται η δυνατότητα αναγνώρισης Οργανώσεων Παραγωγών, ενώσεων Οργανώσεων Παραγωγών και Διεπαγγελματικών Οργανώσεων σε όλους πλέον τους τομείς της ενιαίας ΚΟΑ.

ΠΗΓΗ http://www.pliroforiodotis.gr