Αντιμέτωποι με την απελπισία βρίσκονται οι Έλληνες ροδακινοπαραγωγοί που δοκιμάζονται σκληρά από το ρωσικό εμπάργκο, που ήρθε να προστεθεί στη φετινή υπερπαραγωγή, της οποίας μέρος δεν μπορεί να διοχετευθεί ούτε καν στην εγχώρια αγορά, ενώ η κυβέρνηση παρακολουθεί αμήχανα και αναμένει κατευθύνσεις από τις Βρυξέλλες, όταν ακόμα και παραγωγικοί φορείς ζητούν άμεσα ουσιαστικό στρατηγικό σχεδιασμό, προκειμένου να αντέξει η οικονομία τη νέα κρίση.
Η παραγωγή πλέον επιστρέφεται από τα ρωσικά σύνορα, ενώ χιλιάδες τόνοι ροδάκινων - νεκταρινιών
συσσωρεύονται σε αποθήκες - ψυγεία ή μένουν αμάζευτα στα χωράφια με μόνο ορατό ενδεχόμενο να καταστραφούν και να θαφτούν σε χωματερές, ενώ ωριμάζουν και οι επόμενες παρτίδες της πλούσιας φετινής σοδειάς, χωρίς να διαφαίνεται άμεση λύση για τη διάθεσή της.
Η κυβέρνηση αρχικά επικαλούνταν την ελληνορωσική φιλία καλλιεργώντας προσδοκίες ειδικής μεταχείρισης, ενώ από την Τρίτη καταμετρά τις ζημιές και περιμένει ελπίζοντας στις αποφάσεις της Ε.Ε. για αποζημιώσεις και υποσχόμενη ανέξοδα κάλυψη του όποιου κενού με εθνικούς πόρους.
Βέβαια, δεν λείπουν επικοινωνιακά τεχνάσματα, όπως η εξ αρχής απόπειρα υποβάθμισης της αξίας των εξαγωγών προς τη Ρωσία ή η εμφάνιση ως δράσεων, και μάλιστα προληπτικών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από το ρωσικό εμπάργκο, μέτρων ενίσχυσης που έχουν εξαγγελθεί από τον Ιούλιο για την αντιμετώπιση της προϋπάρχουσας φετινής κρίσης στον τομέα ροδάκινου - νεκταρινιού, λόγω υπερπαραγωγής, για τα οποία αποφάνθηκε θετικά μόλις πριν από λίγες μέρες η Κομισιόν. Επίσης ανακοινώθηκαν χρηματοδοτούμενες δράσεις για να διοχετευθούν ποσότητες σε άλλες αγορές της Ε.Ε. κάτι που σίγουρα δεν περιλαμβάνει τη φετινή σοδειά.
Κι ενώ η ρωσική αγορά έχει πια χαθεί, οι τιμές παραγωγού διαμορφώνονται πλέον σε εξευτελιστικά χαμηλά επίπεδα, ενώ σε χονδρική - λιανική διαφαίνονται και πάλι οι "γνωστές - άγνωστες" στρεβλώσεις.
Εκπρόσωποι παραγωγικών φορέων κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ζητώντας αντανακλαστικά και άμεσο στρατηγικό σχεδιασμό, καθώς διαβλέπουν αλυσιδωτές αντιδράσεις των αγορών, επέκταση του εμπάργκο και σε άλλα προϊόντα και κυρίως ενδεχόμενη ενεργειακή κρίση.
Οκτώ αιτήματα επιβίωσης
Εκπρόσωποι παραγωγικών, εμπορικών και επαγγελματικών φορέων ροδάκινου της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, που βρίσκονται σε απόγνωση μετά το ρωσικό εμπάργκο, εξέδωσαν ψήφισμα ζητώντας από την κυβέρνηση τη λήψη άμεσων μέτρων για την επιβίωσή τους.Ειδικότερα, ζητούνται:
1. Να διεκδικήσει ανυποχώρητα η κυβέρνηση από τις Βρυξέλλες αποζημιώσεις.
2. Να αποζημιωθούν πλήρως τα προϊόντα που επιστράφηκαν από τη Ρωσία, αφού καταγραφούν.
3. Να επιδοτηθούν και τα προϊόντα που μετά το εμπάργκο διατίθενται σε εξευτελιστικές τιμές.
4. Να απαιτηθεί από τις Βρυξέλλες στήριξη των επιχειρήσεων που κινδυνεύουν με χρεοκοπία μέσω επιχορήγησης τόκων δανείων των υφιστάμενων χρηματοδοτήσεων και μέριμνας σε πιθανή μη αποπληρωμή οφειλών από ρωσικές εισαγωγικές εταιρείες.
5. Να στηριχθούν οι μόνιμες θέσεις εργασίας μέσω προγραμμάτων και μέσω έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης οι εποχικοί εργαζόμενοι σε συσκευαστήρια.
6. Να δοθεί έκτακτη οικονομική ενίσχυση στους αυτοκινητιστές που αποδεδειγμένα εκτελούσαν μεταφορικό έργο προς τη Ρωσία.
7. Να αρχίσει άμεσα ο σχεδιασμός εμπορικού προσανατολισμού για τα προϊόντα που σε λίγους μήνες ακολουθεί η συγκομιδή τους και θα έχουν σοβαρότατα προβλήματα διάθεσης.
8. Να χρηματοδοτηθούν οι αγρότες για να μπορέσουν να καλλιεργήσουν τη σοδειά τους τη νέα χρονιά, καθώς θεωρείται βέβαιο ότι θα υπάρξει αδυναμία καλλιέργειας και εγκατάλειψη.
Τα αιτήματα κοινοποιήθηκαν στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, με την οποία αναμένεται εκπρόσωποι των ανωτέρω φορέων να έχουν κρίσιμη συνάντηση εντός της ερχόμενης εβδομάδας.
Σημειώνεται ότι έγινε καταγραφή των ζημιών στους επτά παραγωγούς νομούς της χώρας και αναμένεται η ακριβής κοστολόγηση των αποζημιώσεων που θα εγκρίνει η Ε.Ε. για κάθε χώρα και αφού ολοκληρωθεί ένας κύκλος διαβουλεύσεων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων.
Τιμές
Η απόγνωση των παραγωγών ροδάκινου - νεκταρινιού είναι προφανής καθώς μετά το ρωσικό εμπάργκο βλέπουν τις τιμές παραγωγού σε απίστευτα χαμηλά επίπεδα που δεν καλύπτουν ούτε κατά διάνοια το κόστος παραγωγής τους.Ήδη γίνεται λόγος για τιμές παραγωγού κάτω από τα 10 λεπτά/κιλό στο ροδάκινο, έως 12 λεπτά στο νεκταρίνι. Η εσωτερική αγορά έτσι κι αλλιώς δεν μπορεί να απορροφήσει το σύνολο της παραγωγής, πόσο μάλλον τα τελευταία χρόνια που με τις συνεχείς επιδρομές στα εισοδήματα των νοικοκυριών για πολλές οικογένειες η κατανάλωση φρούτων θεωρείται πολυτέλεια.
Την ίδια στιγμή στη χονδρική και τη λιανική η εικόνα των τιμών είναι εντελώς διαφορετική, καταδεικνύοντας όχι μόνο τις στρεβλώσεις και τη γνωστή "ψαλίδα" από το χωράφι στο ράφι, αλλά και την αισχροκέρδεια, που συνεχίζεται ακόμα και σε αυτή την εξαιρετικά δύσκολη για την πρωτογενή παραγωγή συγκυρία.
Σύμφωνα με το δελτίο τιμών χονδρικής της 13ης Αυγούστου (ΟΚΑΑ) οι τιμές σε ροδάκινο - νεκταρίνι διαμορφώνονταν έως 90 λεπτά/κιλό με επικρατούσα τιμή τα 60 λεπτά, όταν την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα η επικρατούσα διαμορφωνόταν σε 70-80 λεπτά ενώ στις αρχές Ιουλίου οι τιμές έφταναν μέχρι και 1,30 ευρώ/κιλό (κυρίως οι λευκόσαρκες ποικιλίες).
Αντίστοιχα, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Τιμών (στις 13.8) οι τιμές λιανικής των δύο φρούτων στην Αθήνα έφταναν έως 2,77 ευρώ/κιλό, στα σούπερ μάρκετ, ενώ στη Βαρβάκειο αγορά διαμορφώνονταν έως 89 λεπτά/κιλό και σε λαϊκές έως 1,5 ευρώ/κιλό.
Η ελληνική παραγωγή
Παρά τις συνεχείς προσπάθειες υποβάθμισης της αξίας της ελληνικής παραγωγής ροδάκινου - νεκταρινιού αλλά και της εξαγωγικής τους δυναμικής, πρόκειται για κλάδο με σημαντικές προοπτικές σε εμπορικό επίπεδο, αν και απουσιάζει κεντρικός πολιτικός σχεδιασμός.Σύμφωνα με σχετική αποτύπωση της υπηρεσίας αγροτικής οικονομίας της ΠΑΣΕΓΕΣ (Μάρτιος 2014) η Ελλάδα είναι τρίτη κατά σειρά χώρα της Ε.Ε. των 28 στην παραγωγή ροδάκινων - νεκταρινιών μετά την Ιταλία και την Ισπανία.
Βάσει στοιχείων του 2013 για το ισοζύγιο του τομέα, η καλλιεργήσιμη έκταση έφτασε σε 445.000 στρέμματα, η παραγωγή (μειωμένη λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων) σε 480.000 τόνους (από 705.200 το 2012), η κατανάλωσή τους ως νωπών σε 150.700 τόνους, οι εξαγωγές σε 112.000 τόνους και η μεταποίηση σε 200.000 τόνους. Όπως αναφέρεται τα αγροκτήματα με ροδάκινα και νεκταρίνια στην Ελλάδα είναι κατά μέσο όρο της τάξεως των 40-50 στρεμμάτων, πολύ μικρότερα από τα αντίστοιχα στην Ε.Ε. ή στις ΗΠΑ, ενώ οι περιοχές παραγωγής βρίσκονται στη Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα και κυρίως σε Ημαθία, Πέλλα, Πιερία, Κοζάνη, Λάρισα και Κιλκίς.
Σε εμπορικό επίπεδο η Ελλάδα είναι βασική εξαγωγός χώρα νωπών και μεταποιημένων ροδάκινων - νεκταρινιών με βασικές αγορές τη Ρωσία, τη Ρουμανία, την Ουκρανία και τη Βουλγαρία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πρόεδρος των επιμελητηρίων (ΚΕΕΕ-ΕΒΕΑ) Κ. Μίχαλος έχει ήδη επισημάνει ότι θα υπάρξει επίπτωση στην ελληνική οικονομία και από τυχόν μείωση της καταναλωτικής ζήτησης και στις αγορές των Ρουμανίας, Βουλγαρίας, Πολωνίας, Ουγγαρίας, που περιλαμβάνονται στον κατάλογο του ρωσικού εμπάργκο.
Οι αριθμοί των εξαγωγών
Σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής - Διακίνησης Φρούτων, Λαχανικών και Χυμών Incofruit Hellas, έως το τέλος Ιουλίου 2014 οι ποσότητες στις εξαγωγές προς τη Ρωσία είχαν υπερδιπλασιαστεί σε ροδάκινα, βερίκοκα, νεκταρίνια, κεράσια έναντι της αντίστοιχης περσινής περιόδου, λόγω και της αυξημένης φετινής παραγωγής, ενώ εμφανίζονται ενισχυμένες κατά 10% σε ποσότητες, ακόμα και σε σχέση με τη "νορμάλ" περίοδο του 2012.Συγκεκριμένα, ως προς τα "επίμαχα" φρούτα που ήδη πλήττονται, στα ροδάκινα οι εξαγωγές εκτιμάται ότι έφτασαν έως 31 Ιουλίου σε 26.000-26.500 τόνους, έναντι 10.125 τόνων την αντίστοιχη περσινή περίοδο, ενώ στα νεκταρίνια η ποσότητα των εξαγωγών ανήλθε σε 6.200-6.300 τόνους το ίδιο διάστημα σε σχέση με τον Ιούλιο 2013.
Για τα ίδια προϊόντα οι εξαγωγές προς τη Ρωσία όλη την περσινή χρονιά -οπότε σημειωτέον υπήρχε μειωμένη παραγωγή- διαμορφώθηκαν για τα ροδάκινα σε 24.478 τόνους ή 38,3% στο σύνολο των εξαγωγών, αξίας 24.561.307 ευρώ ή 47,4% στο σύνολο των εξαγωγών. Για τα νεκταρίνια οι συνολικές εξαγωγές στη ρωσική αγορά έφτασαν σε 11.453 τόνους ή 24,9% επί του συνόλου των εξαγωγών, αξίας 10.033.604 ευρώ ή 32% επί του συνόλου των εξαγωγών.
Πρέπει να σημειωθεί ότι έπεται συνέχεια για τα ελληνικά φρούτα και ειδικότερα το ακτινίδιο και τις φράουλες, που επίσης αποτελούν πολύ δυναμικούς κλάδους, αφού, σύμφωνα με στοιχεία της Incofruit, πέρσι εξήχθησαν στη ρωσική αγορά 31.851 τόνοι ακτινιδίων (ή 27,2% επί των συνολικών εξαγωγών) που απέφεραν 27.739.028 ευρώ (ή 32,9% επί του συνόλου), ενώ 16.368 τόνοι (ή 47,6% στο σύνολο των εξαγωγών) φράουλας βρέθηκαν στη Ρωσία, αξίας 23.518.618 ευρώ (ή 51,5% στις συνολικές εξαγωγές).
Πέρσι συνολικά η Ελλάδα εξήγαγε προς τη Ρωσία (άμεσα ή έμμεσα -μέσω προωθήσεων από άλλες χώρες) 140.000 τόνους νωπών φρούτων και λαχανικών. Κατά τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Εξαγωγέων το 2013 ποσοστό 41,23% των συνολικών εξαγωγών, αξίας περίπου 200 εκατ. ευρώ, αφορούσε αγροτικά προϊόντα που κατευθύνθηκαν στη Ρωσική αγορά, ενώ Ρωσία και Ουκρανία απορροφούν 18% των συνολικών εξαγωγών οπωροκηπευτικών, 50% των εξαγωγών φράουλας και σχεδόν 25% των εξαγωγών ροδάκινου (νωπό - κομπόστα).
Ο Διεθνής Οργανισμός Εμπορίου εκτιμά ότι οι απώλειες για την Ελλάδα αναμένεται να αγγίξουν τα 240 εκατ. δολάρια, ή 178 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων περίπου 140 εκατ. αφορούν νωπά και μεταποιημένα οπωροκηπευτικά και φρούτα, ενώ ακολουθούν οι εξαγωγές ιχθυηρών, κρέατος, γαλακτοκομικών κ.ά.
Ανησυχία παραγωγικών φορέων
Στο μεταξύ, ακόμα και το Ελληνο-Ρωσικό Εμπορικό Επιμελητήριο ζητά άμεση κατάρτιση ενός ευρωπαϊκού και εθνικού στρατηγικού σχεδίου αντιμετώπισης της εμπορικής κρίσης, κάνοντας μάλιστα λόγο για διαπραγματεύσεις που ήδη κάνει η Ρωσία με άλλες χώρες με στόχο τον ανεφοδιασμό της χώρας με προϊόντα -κυρίως αγροτικά- που μέχρι χθες προέρχονταν από ευρωπαϊκές χώρες και κυρίως από την Ελλάδα.Παραγωγικοί φορείς όπως ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Αττικής - Πειραιά σημείωσαν ότι βρισκόμαστε στην κόψη του ξυραφιού της πορείας ανάπτυξης και κάθε απώλεια ισορροπίας θα έχει σημαντικότατες επιπτώσεις, ζητώντας πολιτική παρέμβαση, ιδιαίτερα μπροστά στο ενδεχόμενο ενεργειακών προεκτάσεων εκ μέρους της Ρωσίας.
Από πλευράς επιμελητηρίων ζητούνται από την κυβέρνηση πρωτοβουλίες επίλυσης των αλυσιδωτών επιπτώσεων που θα επιφέρει το ρωσικό εμπάργκο στην οικονομία και στις επιχειρήσεις, ενώ θεωρείται αναγκαία η ύπαρξη από τώρα σχεδιασμού και λήψης προληπτικών μέτρων σε περίπτωση διακοπής η περιορισμού της ροής του ρωσικού αερίου στην Ελλάδα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΣΧΟΛΙΑ ΥΒΡΙΣΤΙΚΑ ΘΑ ΔΙΑΓΡΑΦΟΝΤΑΙ