To μυστικό των «προτεινόμενων φίλων» – Τι ξέρει το Facebook για τους φίλους σου;

Το Facebook είναι η πλέον γνωστή ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης. Περίπου 1,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι διαθέτουν και από ένα-τουλάχιστον- προφίλ. Φίλοι που έχεις να δεις από το σχολείο, γνωστοί που ούτε θυμάσαι ότι γνώριζες αλλά και αρκετοί άσχετοι φιγουράρουν συχνά στους προτεινόμενους φίλους. Πως και γιατί μας προτείνει αυτούς το Facebook, ποιο είναι το μυστικό;
Σε ένα πείραμα για να δοκιμάσει την ‘’εξυπνάδα’’ του Facebook ένας χρήστης είχε χρησιμοποιήσει
ένα e-mail στο οποίο δεν έμπαινε ποτέ, ενώ είχε πει ψέματα για σχεδόν όλες τις πληροφορίες που του ζήτησε. Και όμως στους προτεινόμενους φίλους εμφανιζόταν ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων που γνώριζε, αρκετοί γνωστοί που απλά τους είχε ακουστά καθώς και μια γυναίκα με την οποία έβγαινε πριν από 19 χρόνια. Λογικό ήταν λοιπόν να μείνει έκπληκτος. Λογικό είναι και το ερώτημα που προκύπτει : Τι γνωρίζει στη πραγματικότητα το Facebook για τη ζωή σου;
Ποια τα σενάρια και ποια η πραγματικότητα
Το συγκεκριμένο ερώτημα υπήρχε εδώ και πολλά χρόνια και μια πληθώρα σεναρίων είχε έρθει να δώσει απαντήσεις. Το Facebook έλεγχε το κινητό σου και από τις επαφές σου έβρισκε τους γνωστούς σου ; Είχε προετοιμάσει μια έρευνα του προφίλ σου και απλά περίμενε να συνδεθείς για να χρησιμοποιήσει όσα είχε βρει για να σε ‘’κρατήσει’’ συνδεδεμένο;
Όλα αυτά τα ύπουλα σενάρια στη πραγματικότητα καταρρίπτονται από κάτι απλό, την επιστήμη του διαδικτύου. Όσο και αν αγαπάμε τα σενάρια και τις εικασίες, η πραγματικότητα είναι αρκετά ορθολογική. Μόλις δημιουργήσεις έναν λογαριασμό στο Facebook, ο ιστότοπος σου ζητά άδεια να εξετάσεις τις επαφές είτε του e-mail σου είτε του τηλεφώνου σου. Έτσι μπορεί να σου παρουσιάσει αρκετούς προτεινόμενους φίλους που πιθανότατα να ξέρεις, χωρίς όμως να υπολογίζει πόσο καλά τους γνωρίζεις.
Το Facebοοκ ωστόσο δε σταματά εκεί. Κάθε πεδίο που συμπληρώνεις σχετικά με το που πήγες σχολείο, πανεπιστήμιο, σε ποια πόλη μεγάλωσες είναι ακόμα μια πηγή για τον αλγόριθμό που χρησιμοποιεί προκειμένου να σου προτείνει και άλλους φίλους. Κάθε αλληλεπίδραση που υπάρχει στο προφίλ σου είναι και μια ευκαιρία για το Facebοοκ να ανακαλύψει ακόμα ένα γνωστό σου με τον οποίο πιθανότατα να έχετε κοινά ενδιαφέροντα.
Δυνατότητα να προβλέψει τους μελλοντικούς σου φίλους
Αυτό που όμως πραγματικά είναι εκπληκτικό δεν είναι η ικανότητα του Facebook να βρίσκει τους γνωστούς σου. Αλλά η δυνατότητα να προβλέψει, και μάλιστα με σχετική ακρίβεια, άτομα που είναι πολύ πιθανό να γνωρίσεις στο μέλλον. Φαίνεται δηλαδή ότι ο ιστότοπος κοινωνικής δικτύωσης βρίσκεται ένα βήμα μπροστά από σένα σχετικά με τις κοινωνικές επαφές σου. Και όλα αυτά μόνο με την ανάλυση μερικών δεδομένων.
Ένας αλγόριθμος κρύβεται πίσω από το μυστήριο
Δεν πρόκειται ούτε για μαγεία, ούτε για κάποια συνομωσία. Όλα είναι απλή στατιστική. Το Facebook αναλύει τα δεδομένα του προφίλ σου, τους γνωστούς σου, τους φίλους σου, τα ενδιαφέροντα σου και από αυτά σου προτείνει κάποιους φίλους. Φυσικά πάντα υπάρχει η δυνατότητα του στατιστικού λάθους και έτσι ο προτεινόμενος φίλος ενδέχεται να μην έχει καμία σχέση με σένα. Αυτό μπορεί να γίνει γιατί για παράδειγμα ο αλγόριθμος του Facebook ‘’ανακάλυψε’’ κάποια επαφή με την οποία έχετε κοινούς φίλους και στην προτείνει αν και εσύ μέχρι τότε δεν είχες ιδέα για την ύπαρξη αυτού του ατόμου.
Το Facebook με λίγα λόγια διεξάγει μια έρευνα για σένα, με βάση ορισμένους δείκτες και συντελεστές. Με αυτό τον τρόπο προσπαθεί να ανακαλύψει όσο το δυνατόν περισσότερα κοινά στοιχεία με κάποιον άλλον, έτσι ώστε να στον προτείνει. Για παράδειγμα κάποια ίδια ‘’like’’ που έχετε κάνει, ή κάποια ίδια μέρη που έχετε επισκεφτεί. Όλα αυτά χρησιμεύουν ώστε ο προτεινόμενος φίλους που θα σου εμφανιστεί να μην είναι κάποιος εντελώς άσχετος με εσένα.
Τελικά δεν είναι τίποτα άλλο από απλά μαθηματικά. Δεν υπάρχει κανένα μυστήριο, μόνο ένας αλγόριθμος. Όπως δεν υπάρχει καμία γνώση του μέλλοντος, απλά προβλέψεις βασισμένες σε πραγματικά στοιχεία.
Πάντα υπάρχει και το περιθώριο για λάθος…
Βέβαια δεν χρειάζεται να αγχώνεστε, γιατί κα στα μαθηματικά πάντα υπάρχει και το περιθώριο του λάθους. Σε αρκετούς- αν όχι σε όλους- έχει εμφανιστεί στους προτεινόμενους φίλους κάποιος πολύ περίεργος τύπος. Ας ελπίσουμε στο λάθος και όχι σε κάποια σωστή πρόβλεψη του Facebook.
Ανατρέχοντας όλα αυτά, τους αλγόριθμους που χρησιμοποιεί το Facebook αλλά και τις έρευνες που διεξάγει βασισμένο στα προσωπικά σου δεδομένα και στα ενδιαφέροντα που έχεις δημοσιεύσει δε μπορείς παρά να τρομάξεις. Μήπως έχεις αποκαλύψει πολλά από την προσωπική σου ζωή; Προσωπικά προσπαθώ να χρησιμοποιώ το Facebook έχοντας πάντα στο μυαλό μου μια φράση που είχε πει ένας καθηγητής στο πανεπιστήμιο : ‘’Αν δε θα έβγαινες στη πλατεία Συντάγματος να το φωνάξεις, τότε μη το ποστάρεις στο Facebook’’.