Αγροτικές Αγορές: εργαλείο τοπικής ανάπτυξης-Ε.Ν.Α ΗΜΑΘΙΑΣ‏

Στης 17-5-2011στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις Βρυξέλλες επιτέλους καταγράφηκε ότι: τα τρόφιμα είναι δημόσιο αγαθό και όχι κοινά εμπορεύματα και ότι η πρόσβαση σε αυτά αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Επιβάλλεται λοιπόν η ΕΕ να πρωτοστατήσει διεθνώς σε θέματα διαφάνειας, ρύθμισης και εποπτείας των αγορών και αποτροπής των κερδοσκοπικών χρηματιστηριακών πρακτικών, που έχουν υποκαταστήσει εν πολλοίς τις πραγματικές συναλλαγές βασικών διατροφικών προϊόντων.

Η ΠΕΝΑ με κείμενα του Τεχνικού της Συμβούλου κ. Δημήτρη Μιχαηλίδη, από τον Οκτ 2010 παρουσίασε τις προτάσεις της για την αποκατάσταση της αναγκαίας επαφής αγροτών και
καταναλωτών, με πολλά οφέλη για όλους, με Αγροτικές Αγορές και Δημοπρατήρια.

Σήμερα η τιμή καταναλωτή είναι 5-8 φορές μεγαλύτερη από την τιμή παραγωγού, σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων. Οι εφημερίδες το ανεβάζουν στο 10 και η ΠΑΣΕΓΕΣ πριν δύο μήνες το πήγε στο 15 (1500% από στάρι σε ψωμί). Στο Βέλγιο ο κ. Ι. Γκλαβάκης (τ. Ευρωβουλευτής) λέει ότι είναι 2-2,5 φορές πάνω. Αυτή είναι η υπεραξία που καλύπτει την συσκευασία, μεταφορά, αποθήκευση, εμπορία, από τον παραγωγό μέχρι να φθάσει το αγροτικό προϊόν στον καταναλωτή.

Αν αλλάξει φορά η ροή και ο καταναλωτής προσεγγίσει τον παραγωγό, τότε θα μπορούσε να μοιρασθεί αυτή η υπεραξία και η τελική συναλλαγή να γίνει σε μικρότερο χρηματικό ύψος. Έτσι και ο αγρότης-παραγωγός θα εισπράξει περισσότερα ανά μονάδα και ο καταναλωτής θα έχει φθηνότερα αγροτικά προϊόντα, αυξάνοντας την αγοραστική του δύναμη και άρα την ικανότητα να αυξήσει την κατανάλωση του κατ' όγκο.

Ταυτόχρονα με την νέα ρύθμιση λόγω Καλλικράτη, που αποδίδει ποσοστό του ΦΠΑ από τις τοπικές συναλλαγές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, όσο περισσότερες συναλλαγές γίνονται μέσα στην γεωγραφική περιοχή των νέων Δήμων, τόσο περισσότερα έσοδα θα έχει ο Δήμος. Τον Δήμο τον ενδιαφέρει επομένως να εγκαταστήσει συνθήκες Τοπικής Εφοδιαστικής Αλυσίδας, αντί να έχει αποκλειστική ανοικτή Εφοδιαστική Αλυσίδα με κάποιο μακρινό κέντρο εμπορίας αγροτικών προϊόντων.

Η αύξηση των τοπικών εισοδημάτων, των τοπικώς εμπλεκόμενων αγροτών-παραγωγών, αυξάνει τόσο την φορολογία όσο και την κατανάλωση από τους τοπικούς «παίκτες», ενώ η πιθανή εξάρτηση από μακρινά κέντρα εμπορίας αγροτικών προϊόντων, απλώς στέλνουν τα εισοδήματα για φορολόγηση σε άλλες περιοχές, αυξάνοντας τα εκεί εισοδήματα και φορολογία.

Τα τοπικώς παραγόμενα αγροτικά προϊόντα, επεξεργαζόμενα τοπικά, με τοπικές μεθόδους, διαδικασίες και συνταγές, προσδίδουν ταυτότητα στην περιοχή και κάνουν την περιοχή αναγνωρίσιμη ως προορισμό τουριστικό.

Η ανάπτυξη της τοπικής αγοράς προσφέρει ευστάθεια στις τιμές. Η εξάρτηση από κάποιο μακρινό Κέντρο Εμπορίας επηρεάζεται πολύ περισσότερο από τα «παιχνίδια» του χρηματιστηρίου και από την μεγαλύτερη αστάθεια των τιμών των γεωργικών προϊόντων και των τροφίμων.

Όλα τα παραπάνω έχουν εφαρμογή στις Αγροτικές Αγορές.

Αλλά δεν έχουν καμιά σχέση με τις Λαϊκές (επονομαζόμενες) Αγορές, όπου συνήθως επικρατούν οι επαγγελματίες (έμποροι) και επιβάλουν τιμές παραπλήσιες προς τις τιμές καταναλωτή της αγοράς, με ενίσχυση της παραοικονομίας ή της παράλληλης οικονομίας, εις βάρος των σωστών εμπόρων, χωρίς ουσιαστική ωφέλεια για τον καταναλωτή.

Σήμερα στην Ελλάδα οι μόνες γνήσιες Αγροτικές Αγορές, όπως σε όλη την Ευρώπη (όπου ονομάζονται Farmers Market, και τις προσεγγίσαμε κατά την επίσκεψη Μελέτης της Πανελλήνιας Ένωσης Νέων Αγροτών, Οκτ 2010) είναι οι Αγορές Βιοκαλλιεργητών, με αυτοέλεγχο προσαγόμενων προϊόντων από τις Ενώσεις Βιοκαλλιεργητών και οριοθέτηση, χώρου και τρόπου λειτουργίας, από την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Με την ελπίδα ότι θα στηριχθούν οι νέοι αγρότες και ο πρωτογενής τομέας που έχουν άμεση ανάγκη αυτή τη δύσκολη στιγμή, αλλά ταυτόχρονα να ελαφρύνει και η τσέπη του καταναλωτή οι αγροτικές αγορές πρέπει να γίνουν άμεσα.